Yumurtayı tavaya kırdığınızda sarısının hemen yanında uzanan o beyaz, sümüksü bağı mutlaka görmüşsünüzdür. Çoğu kişi bu yapıyı gördüğünde “yumurta bozuk mu?” ya da “içinde yabancı bir madde mi var?” diye endişelenir. Oysa bu yapı, yumurtanın yapısı gereği içinde bulunan tamamen doğal ve faydalı bir parçadır.
Kalaza (Chalaza) Nedir? Ne İşe Yarar?
Kalaza, yumurta sarısını yumurtanın tam merkezinde sabit tutmaya yarayan, proteinden oluşmuş özel bir spiral yapı ve bağdır. Bu ipliksi yapı, yumurta akı yani albumin içinde bulunur ve sarının kabuğa değerek zarar görmesini engeller. Bir nevi emniyet kemeri görevi görerek yumurta sarısını askıda tutar.
Kalaza Yenir Mi?
Kalaza tamamen yenilebilir bir yapıdır ve sağlığa hiçbir zararı yoktur. Bu beyaz bağlar, aslında saf protein bağları olduğu için tüketildiğinde vücuda ek protein sağlar. Kalazanın yumurtadan ayrılmasına gerek yoktur; piştiğinde diğer ak kısmıyla birleşerek kaybolur ve herhangi bir tat farkı yaratmaz.
Kalazası Belirgin Yumurta Taze Midir?
Evet, bir yumurtada kalaza ne kadar kalın ve belirginse o yumurta o kadar tazedir. Tıpkı köy yumurtası gibi doğal ürünlerde bu bağı çok daha net görürsünüz. Tazelik göstergesi olarak kabul edilen bu bağlar, yumurta bekledikçe zayıflar, şeffaflaşır ve sonunda tamamen eriyerek görünmez hale gelir.
“Yumurta Kapında olarak müşterilerimizden sıkça ‘Yumurtanın içinden beyaz ipliksi bir şey çıktı‘ geri dönüşünü alıyoruz. Bu durum aslında bizim için bir gurur kaynağı; çünkü kalazanın bu kadar belirgin olması, yumurtanın market raflarında beklememiş, gerçekten çiftlikten taptaze ve doğal olduğunun en somut kanıtıdır.”
Kalaza Yoksa Yumurta Bayat Mıdır?
Kalazanın görünmüyor olması, o yumurtanın tazeliğini yitirmeye başladığının önemli bir işaretidir. Yumurta raflarda bekledikçe bu protein bağları kimyasal olarak çözünür ve sarıyı merkezde tutma yeteneğini kaybeder. Bayat yumurtayı kırdığınızda sarının hemen dağılması veya kenara kayması bu yüzdendir.
Kalaza Yumurtanın Tadını Etkiler Mi?
Kalaza, yumurtanın tadını, kokusunu veya besin değerini hiçbir şekilde olumsuz etkilemez. Doğrudan yumurta akıyla aynı bileşenlere sahip olduğu için yemeklerin içinde fark edilmez. Ancak çok hassas soslarda veya pürüzsüz muhallebilerde doku farklılığı yaratabilir, bu durum tamamen görsel bir tercihtir.
Kalazayı Ayıklamak Gerekir Mi?
Normal günlük kullanımda kalazayı ayıklamanıza kesinlikle gerek yoktur. Tavada yumurta yaparken, omlet hazırlarken veya kek çırparken bu yapı karışımın içinde tamamen çözülür. Sadece profesyonel mutfaklarda, pürüzsüz bir krema veya ipeksi bir süzme sos yaparken şefler tarafından görsel amaçlı ayıklanabilir.
Kalaza Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Yumurtanın içindeki beyaz şey sperm mi?
Hayır, kalaza kesinlikle bir sperm veya embriyo değildir. Horoz görmemiş tavukların yumurtasında da bulunur. Yumurtanın döllenip döllenmediği kabuk altındaki hava boşluğu veya sarıdaki küçük bir nokta ile anlaşılır, kalaza ile alakası yoktur.
Şefler ve pastacılar kalazayı neden bazen özellikle çıkarır?
Özellikle pastacı kreması veya çok ince süzülmüş muhallebi yaparken, kalazanın o yoğun yapısı bazen topaklanma yapabilir. Pürüzsüz bir doku yakalamak isteyen ustalar bu yüzden ayıklama yaparlar.
Pasta, muhallebi veya omlet yaparken kalazayı ayıklamak gerekir mi?
Evde yaptığınız tariflerde ayıklamanıza gerek yoktur. Çırpma işlemi sırasında bu yapı parçalanır ve doğal yapı içerisinde kaybolur.
Kalazanın görevi nedir?
Kalazanın görevi, yumurta sarısını akının tam ortasında askıda tutarak sabit kalmasını sağlamaktır. Bu yapı, sarının kabuğa temas etmesini önleyerek darbelere karşı doğal bir koruma sağlar.
Kalaza pişirme sırasında kaybolur mu, dokusu ağızda hissedilir mi?
Kalaza pişirme sırasında tamamen kaybolmaz; protein yapısı nedeniyle katılaşarak beyaz rengini korur. Genellikle fark edilmese de, özellikle rafadan yumurtada veya pürüzsüz soslarda dokusu ağızda hissedilebilir. Bu nedenle profesyonel mutfaklarda, ipeksi bir kıvam elde etmek için yumurta karışımları süzülerek kalazadan arındırılır.
Sofranıza gelen ürünün kalitesini anlamak için yumurta kodları kontrolünü yapmayı unutmayın. Eğer küçük bir tavuğun ilk yumurtalarından olan kılavuz yumurta tüketiyorsanız, kalazanın çok daha sıkı ve belirgin olduğunu görebilirsiniz. Yumurtanızı en sağlıklı şekilde tüketmek için ideal yumurta haşlama süreleri tablosuna göz atarak protein değerini koruyabilirsiniz.
Siparişleriniz için Düzce’nin taptaze ürünlerini kapınıza kadar getiriyoruz. Doğallığı yerinde deneyimlemek için bizi takip etmeye devam edin!
